اولین همایش ملی اندیشه ها و فناوری های نوین در علوم جغرافیایی

اولین همایش ملی اندیشه ها و فناوری های نوین در علوم جغرافیایی به منظور معرفی و گسترش یافته های نوین در زمینه

علوم جغرافیایی برگزار می گردد. این همایش با هدف فراهم نمودن بستری مناسب برای ارائه یافته های نوین اساتید و

تشویق هرچه بیشتر پژوهشگران جوان به فعالیت در زمینه های تحقیقاتی تلاش می کند تا گامی را در راستای ارتقای

دانش متخصصین جغرافیایی کشور بردارد. هدف از این همایش ارائه آخرین دستاوردهای علمی و جدیدترین متدهای

اجرایی و پژوهشی انجام یافته در علوم جغرافیایی مبتنی بر تکنولوژی های نوین شامل: سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، 

 سنجش از دور(RS)، سیستمهای تعیین موقعیت جهانی (GPS)،  مبایل GIS،  وب جی آی اس (WEBGIS)، پرنده های

بدون سرنشین و  پهپاد ها (UAV) و کاربرد اندیشه ها و فناوری های نوین در توسعه و ترویج فرهنگ مدیریت شهری نوین

و تبین جایگاه این فناوری ها در بهینه سازی پژوهشهای جغرافیایی است. 

دریافت شماره 4 مطبوعه علمی دانشجویی جهان شناسی

دریافت نشریه ی جهانشناسی شماره 4
حجم: 1.44 مگابایت

معرفی رشته های کارشناسی ارشد علوم جغرافیایی

این رشته دارای 11 گرایش به شرح زیر می‌باشد:

1- آب و هواشناسی (شامل گرایش های: 1- آب و هواشناسی کشاورزی، 2- آب و هواشناسی کاربردی، 3- مخاطرات آب و هوایی، 4- تغییرات آب و هوایی اقلیمی، 5- آب و هواشناسی سینوپتیک، 6- آب و هواشناسی شهری، 7- آب و هواشناسی ماهواره ای)

2- ژئومورفولوژی (شامل گرایش های: 1- برنامه ریزی محیطی، 2- هیدروژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی)

3- جغرافیا و برنامه ریزی شهری

4- جغرافیا و برنامه ریزی روستایی

5- برنامه ریزی آمایش سرزمین

6- مخاطرات محیطی

7- جغرافیای سیاسی

8- جغرافیای نظامی

9- طبیعت گردی

10- جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری

11- جغرافیا و دفاع مقدس

 

موقعیت‌های شغلی فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد مجموعه علوم جغرافیایی:

فارغ‌التحصیلان رشته جغرافیا می‌توانند به عنوان نقشه‌بردار یا مشاور در زمینه‌های برنامه‌ریزی نظامی، سیاسی، عمرانی و ... مشغول به کار شوند و یا جذب آموزش و پرورش و یا مراکز آموزشی شوند. امکان ادامه تحصیل برای علاقه‌مندان و دانشجویان این رشته تا دکترا امکان‌پذیر است.

منابع کنکور کارشناسی ارشد علوم جغرافیایی

منابع کارشناسی ارشد جغرافیا

زبان تخصصی

منبع پیشنهادی

1) زبان برای دانشجویان جغرافیای طبیعی ، تالیف دکتر شاپور گودرزی نژاد و مینو عسجدی ، انتشارات سمت

2) متون جغرافیای انسانی به زبان انگلیسی ، تالیف مینو عسجدی ، انتشارات دانشگاه پیام نور

جغرافیای شهری

1) دیدگاه نو در جغرافیای شهری ، حسین شکوهی ، انتشارات سمت

2) جغرافیا و شهر شناسی ، تالیف یدالله فرید ، انتشارات دانشگاه تبریز

3) جغرافیای شهری ایران ، علی اصغر نظریان ، انتشارات دانشگاه پیام نور

برنامه ریزی شهری

1) مقدمه ای بر مبانی برنامه ریزی شهری ، تالیف اسماعیل شیعه ، انتشارات دانشکاه علم و صنعت ایران

2) برنامه ریزی شهرهای جدید ، تالیف کرامت الله زیاری ، انتشارات سمت

3) برنامه ریزی شهری در ایران ، تالیف غلامحسین مجتهدزاده ، انتشارات پیام نور

مبانی جغرافیای طبیعی

1) ژئومورفولوژی ساختمانی ، تالیف فرج الله محمودی ، انتشارات پیام نور

2) ژئومورفولوژی دینامیک ، تالیف فرج الله محمودی ، انتشارات پیام نور

3) ژئومورفولوژی ایران ، تالیف جمشید جداری عیوضی ، انتشارات پیام نور

4) مبانی آب و هوا شناسی ، تالیف محمد رضا کاویانی و بهلول علیجانی، انتشارات سمت

5) آب و هوای ایران ، تالیف بهلول علیجانی ، انتشارات پیام نور

فلسفه جغرافیا

1) فلسفه جغرافیا ، تالیف حسین شکوهی ، انتشارات گیتا شناسی

2) اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا(جلد اول و دوم) ، تالیف حسین شکوهی ، انتشارات گیتا شناسی

جغرافیای روستایی

1) مبانی جغرافیای روستایی ، تالیف عباس سعیدی ، انتشارات سمت

2) جغرافیای کوچ نشینی ، تالیف سید رحیم مشیری ، انتشارات سمت

3) مقدمه ای بر جغرافیای روستایی ایران ، تالیف مسعود مهدوی ، انتشارات سمت

برنامه ریزی روستایی و ناحیه ای

1) مقدمه ای بر برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران ، انتشارات سمت

2) برنامه ریزی روستایی با تاکید بر ایران ، تالیف محمد حسن مطیعی ، انتشارات قومس

3) برنامه ریزی ناحیه ای ، تالیف کریم حسین زاده دلیر ، انتشارات سمت

4) اصول و روشهای برنامه ریزی منطقه ای ، تالیف کرامت الله زیادی ، انتشارات دانشگاه یزد

ژئومورفولوژی

1) ژئومورفولوژی ساختمانی ، تالیف فرج الله محمودی ، انتشارات پیام نور

2) ژئومورفولوژی دینامیک ، تالیف فرج الله محمودی ، انتشارات پیام نور

3) ژئومورفولوژی ایران ، تالیف جمشید جداری عیوضی ، انتشارات پیام نور

4) ژئومورفولوژی ایران ، تایف محمود علایی طالقانی ، انتشارات قومس

آب و هوا شناسی

1) مبانی آب و هوا شناسی ، تالیف محمد رضا کاویانی و بهلول علیجانی ، انتشارات سمت

2) آب و هوای ایران ، تالیف بهلول علیجانی ، انتشارات پیام نور

منابع آب و خاک

1) منابع و مسائل آب در ایران (جلد1) ، تالیف پرویز کردوانی ، انتشارات دانشگاه تهران

2) منابع و مسائل آب در ایران(آب های شور) (جلد2) ، پرویز کردوانی ، انتشارات قومس

3) جغرافیای خاک ها ، تالیف پرویز کردوانی ، انتشارات دانشگاه تهران

منابع جغرافیای انسانی

1) مبانی جغرافیای روستایی ، تالیف عباس سعیدی ، انتشارات سمت

2) دیدگاه های نو در جغرافیای شهری ، تالیف حسین شکوهی ، انتشارات سمت

3) جغرافیای کوچ نشینی ، تالیف سید رحیم مشیری ، انتشارات سمت

4) مقدمه ای بر جغرافیای روستایی در ایران ، تالیف مسعود مهدوی ، انتشارات سمت

5) جغرافیای شهری ایران ، تالیف علی اصغر نظریان ، انتشارات پیام نور

جغرافیای سیاسی

1) مبانی جغرافیای سیاسی ، تالیف دره میر حیدر ، انتشارات سمت

2) جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی ، تالیف پیروز مجتهد زاده ، انتشارات سمت

3) جغرافیای سیاسی ایران ، تالیف محمد رضا حافظ نیا ، انتشارات سمت

جغرافیای جمعیت

1) مبانی جغرافیای جمعیت ، ترجمه مسعود مهدوی ، انتشارات قومس

2) جغرافیای جمعیت ایران ، تالیف علی اصغر نظری ، انتشارات گیتا شناسی

3) جغرافیای جمعیت ایران ، تالیف جعفر جوان ، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد

ترجمه گر آنلاین و آنی متن

برای ترجمه متون خارجی نشریه با تلفنتان از برنامه ترجمه آنی گوگل استفاده کنید.
امروزه وجود یک دیکشنری خوب در هر گوشی تلفن همراه لازم است. همه ما شاید علاقه ی شدیدی به یادگیری تمام زبان‌های دنیا داشته باشیم یا بخواهیم گردشگری که به شهر ما آمده است با آن مکالمه‌ی داشته باشیم، این امر ما را ملزم به نصب یک دیکشنری یا مترجم خوب برای ترجمه‌ی لغات و حتی متن می کند.

نرم افزاری که محیط کاربری آسانی داشته باشد و بتوان در هر لحظه معنی لغتی یا متن یا حتی خواندن تابلوهای که نمی توانیم آنرا بخوانیم به ما بدهد. وقتی سخن از دیکشنری و مترجم خوب و کاربردی در تلفن‌های هوشمند می‌شود اولین نرم افزاری که به ذهن می رسد نرم افزار گفتگو ترجمه می‌باشد که از هر لحاظ ایده آل است.

حتما تا به حال در زمینه‌ی نرم افزارهای مترجم نرم افزارهای مختلفی ساخته شده که در این میان گفتگو مترجم گوگل از محبوبیت بیشتری نسبت به سایر نرم افزارهای مترجم برخوردار است. به همین منظور سرویس فضای مجازی نرم افزاری برای شما معرفی می‌کند که قطعا شگفت زده خواهید شد

دانلود نرم افزار مترجم متن

مجله علمی جهانشناسی شماره ۳

دریافت مجله علمی جهانشناسی شماره ۳
حجم: 16.4 مگابایت

مجله علمی جهانشناسی شماره۲

دریافت مجله جعلمی دانشجویی جهانشناسی
حجم: 5.77 مگابایت

زوال و انقراض گونه های زیستی

چکیده

انقراض های بزرگ پنجگانه دلایلی مختلفی داشته است،که موثر ترین آن دلایل فواران ها عظیم آتشفشانی و پسروی و پیشروی پهنه های دریایی بود و تغییر اقلیم بود.

برخی از انقراض ها منجر به نابودی تمام انواع یک گونه شده است برای مثال تریلوبیت ها در دوره انقراض پرمین به کلی نابود شده اند.

انقراض ها به دوسته:1.بزرگ-2.پس زمینه ای و کوچک تقسیم بندی می شوند.

بروز یک انقراض منجر به گسترش شعاع فعالیت گونه های دیگر و کوچکتر می شود که بعد از انقراض باقی می مانند.

 

مقدمه

 انقراض گونه ها و زایش گونه ها بسیار در علوم مربوط به زیست شناسی و علوم زمین دارای اهمیت است.در این مقاله به اختصار از دوران های انقراض نام برده می شود و به بررسی این مسئله می پردازد که اگر انقراض ها به وقوع نمی پیوستندچه اتفاقی ممکن بود بیفتد پرداخته شده است.

دریافت مقاله زوال و انقراض گونه های زیستی
حجم: 952 کیلوبایت

اسکان غیر رسمی

اسکان غیررسمی

ویژگی ودلایل شکل گیری:

یک کارشناس برنامه ریزی شهری درتعریف سکونتگاه های غیررسمی میگوید:این مناطق مهاجران روستایی ومحرومان شهری رادرخودجای داده وخارج ازبرنامه ریزی رسمی وقانونی توسعه شهری وعمدتابدون مجوز دردرون یاخارج ازمحدوده ی قانونی شهرهابوجودآمده است.

دکترگیتی اعتمادعضوهیئت مدیره موسسه مطالعات کلان شهرتهران که سالهادرمورداین موضوع کارکرده است میگوید:بیشترزمین های این مناطق سندرسمی ندارندوبه صورت دستی ردوبدل میشوند.ساختمانهایی که دراین زمین ها احداث میشوند بدون مجوزرسمی ازشهرداری هستند.

وی می افزاید:سازندگان چنین زمین هایی درروزهای خاص وتعطیل که مطمئن هستندکسی مزاحمشان نمیشود دوریک زمین رادیوارمیکشندوداخل آن شروع به ساخت وسازمیکنندوبه سرعت ساختمانهارابالامیبرند.

تعدادسکونتگاه ها:

700سکونتگاه غیررسمی درکشوروجوددارد.این آمارراقائم مقام وزیرکشوردرامورفرهنگی واجتماعی درگفت وگوباواحدمرکزی خبراعلام کرد.علیرضاافشارگفته است:بخش عمده ای ازاین سکونتگاه هادرداخل محدوده شهرهاقرارداردوچون ساخت وسازدراین مناطق بدون مجوزوسندانجام میشودوازبافت عمومی شهرسازی تبعیت نمیکند خدمات شهری مناسب هم به آنها ارائه نمیشود.

راه حل این معضل:

اماراه حل این معضل گسترده ی شهری چیست؟قائم مقام وزیرکشور توسعه مناطق روستایی ومناطق محروم راازجمله راه حل هایی میداندکه میتوان ازایجادوگسترش این نوع سکونتگاه هاجلوگیری کرد.امادکترگیتی اعتماد آنرایک مسئله بسیارپیچیده میداندومیگوید:این مسئله نیازبه راهکارهای ریشه ای دارد.برقراری عدالت اجتماعی راهکاری است که دردیگرکشورها برای این مسئله جواب داده است.

وی می افزاید:اختلاف طبقاتی درکشورما به نسبت گذشته خیلی زیادشده است ماتوزیع عادلانه امکانات رانداریم وآن چیزی که انتظارش راداشتیم تحقق پیدانکرد.درحال حاضرطبقه متوسط درحال ازبین رفتن است وبه طبقه پایین وکم درامد افزوده میشودوفقط یک اقلیت پردرامد باقی میماند.

ساخت سد ایلیسو چه تاثیری بر محیط زیست ما دارد؟

ساخت سد ایلیسو چه تاثیری بر محیط زیست ما دارد؟

سد در ترکیه، خاک در ایران

 آب و باز هم آب. این تنها کلمه‌ای است که بودنش آبادانی می‌آفریند و نبودنش می‌تواند به بارآوردنده جنگ باشد. جنگی بر سر حیات. نام آب که می‌آید شاید تاریخدانان بیشتر از شیمی دانان بتوانند بگویند که این مایع بی رنگ، بی بو و بی مزه که اسمش را آب یا همان H2Oگذاشته‌اند چه‌ها کرده و می‌تواند چه چیزها را رقم بزند. دجله و فرات نام آشنای کتاب‌های تاریخ است. دو رودی که تمدن باستانی بین النهرین را پدید آورد و نقش اساسی را در شکل دهی جغرافیای طبیعی و همچنین زندگی ساکنان این منطقه بر عهده داشت حالا اما دنیای مدرن این دو رود را به عاملی برای چالش منطقه تبدیل کرده است. سد، این ابزار غول‌آسای مهندسی که برای آسایش و آرامش هر چه بیشتر به دست انسان و از میان تفکرات او به وجود آمد حالا پس از سال‌ها بلای جان خودش و محیط زیست شده است.

سد ایلیسو در کشور ترکیه نمونه‌ای از این ساخت مهندسی مدرن است که با افتتاح رسمی آن مشکلات زیست محیطی بسیاری برای کشورهای منطقه رقم می‌خورد. این سد بخشی از پروژه سدسازی ترکیه در جنوب شرقی این کشور است که ظرفیتی معادل سه برابر بزرگ‌ترین سد ایرانی یعنی کرخه دارد. اما این سد چه ضررهایی را به چه کسانی وارد می کند؟ و چرا فعالان محیط زیست منطقه با ساخت آن در کشور ترکیه مخالفند؟

ساخت سد ایلیسو بر روی رود دجله گرچه برای ترکیه آبادانی و توسعه به دنبال دارد اما بسیاری‌ها را مستقیم و غیر مستقیم با ضرر روبرو می‌کند. اولین متضرر، کشور عراق است که به صورت مستقیم تحت تاثیر این ساخت و ساز غول آسا قرار می‌گیرد. سد ایلیسو از ورود 56 درصد منابع آب دجله به خاک عراق جلوگیری کرده و همین باعث شده که بیش از 6 و نیم میلیون هکتار از اراضی کشاورزی این کشور نابود شود و کانون‌های فرسایش بادی و تولید گرد و خاک را در عراق افزایش دهد. اما ایران چرا با این پروژه مخالف است؟

کویرها و باتلاق‌های در حال خشک شدن عراق منشاء ریزگردها به ایران هستند؛ خاک و شن‌هایی که از طریق باد شمال به ایران می‌آید و ریه‌های مردم غرب و جنوب ایران را پر می‌کند. سد آتاترک از جمله سدهای گاپ در ترکیه است که اصلی‌ترین عامل خشک شدن زمین‌های عراق را تشکیل می‌دهد. به عبارتی آب رودخانه‌های دجله و فرات به واسطه سد سازیهای ترکیه کم شده و دشت بین‌النهرین رطوبت خود را از دست داده و به منبعی برای تولید گرد و غبار تبدیل شده‌است. پروژه سد سازی که حالا قرار است با ساخت دومین سد یعنی سد ایلیسو خسارات سنگین زیست محیط در این منطقه را دو برابر کند. به گفته محمد درویش، مدیر کل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست، ایران یکی از متضرران اصلی مهار حق آبه رودخانه‌های دجله و فرات در منطقه است و خشک شدن تالابهای مرکزی عراق و سوریه، تبدیل تالاب هورالعظیم به بزرگ ترین کانون بحرانی ریزگرد در منطقه، درگیری 25 استان غربی و مرکزی کشور با معضل ریزگردها و افزایش چشمگیر این مساله نمونه‌ای از ارمغان حذف حقآبه دجله و فرات است.

راه حل‌های ایران برای بحران محیط زیستی منطقه

فرهاد دبیری، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست چندی پیش در گفت و گو با ایسنا دو راه حل برای حل این مشکل بیان کرده است. اولی راه مذاکره با کشورهای منطقه و قانع کردن آن ها  و حفظ تالاب‌های منطقه به خصوص تالاب‌هایی که کانون گرد و غبار هستند و دومین راه کشیدن پای مرجع ثالث بین‌المللی به این مشکلات است.

گرچه ایران براثر این ساخت و ساز در کشور همسایه‌اش با مشکلاتی محیط زیستی روبرو خواهد شد اما بر طبق قانون نمی‌تواند از این طرح شکایت کند و عراق تنها کشوری است که می‌تواند در این رابطه ادعا کند. محمد درویش در گفت و گو با «ابتکار» می‌گوید: عراق رسما از زمان آقای نوری مالکی نسبت به ساخت این سد اعتراض کرده است. در واقع از ترکیه خواسته است که

حق آبه ای که طبق تعهدات بین الملی به عراق اختصاص پیدا می‌کرده همچنان متعهد باشد.

سدی که جریان‌های تروریستی را جریان می‌دهد

او با بیان اینکه حق آبه عراق شامل 750 متر مکعب آب است که این میزان به 250 متر مکعب کاهش پیدا کرده است، گفت: این رقم در شرایط خشک سالی کاهش پیدا می‌کند. خود این مسئله یکی از زمینه های بروز جریان‌های تروریستی داعش و القاعده را در سوریه و عراق فراهم کرد. رودخانه‌هایی که از سوریه وارد عراق می‌شوند به شدت کاهش پیدا کرد و مردمی که از آب این دو رودخانه استفاده می‌کردند با مشکلاتی مواجه شدند. در مجموع حدود 6 و نیم میلیون هکتار اراضی در این دو کشور نابود شد و کانون‌های فرسایش بادی و چشمه‌های تولید گرد و خاک ایجاد شد که این گرد و خاک 25 استان ما را نیز درگیر کرده است و مرز ایران نیز قربانی زیاده خواهی ترکیه شده است.

درویش ادامه می‌دهد: دولت خود نیز قربانیاین ماجراست. ماهیت مسائل محیط زیستی همین طور است. شما نمی‌توانید آن را در قالب مرز سیاسی محدود کنید و اگر از فهم ایدولوژیکی برخوردار نباشید خود نیز قربانی طمع کاری و آزمندی‌ها خواهید شد.

مصداق بارز نسل کشی آن طور که محمد درویش می‌گوید، وزیر کشور دولت اردوغان گفته که مگر شما منابع نفتی خود را با ما به اشتراک می‌گذارید که انتظار دارید ما منابع آبی خود را به اشتراک بگذاریم. او صراحتا گفته است که چون دجله و فرات از کوه‌های مستقر در مرز سیاسی ترکیه سر چشمه می‌گیرد در نتیجه تمام آبهای این دو رود متعلق به ترکیه است. محمد درویش این جمله را مصداق بارز نسل کشی می‌داند و می‌گوید: آب کالای زیستی است و نباید با کالایی اقتصادی مانند نفت مقایسه شود.

به گفته محمد درویش، با این استدلال مصری‌ها می‌توانند به واسطه سرچشمه رود نیل در کشورهای بالاتر از آب این رود محروم شوند و افغانستان می ‌تواند مردم سیستان را آب هیرمند محروم کند و مشکلاتی را برای سد دوستی در مشهد ایجاد کند و آذربایجان می تواند مشکل جدی برای ارمنستان ایجاد کند و با این استدلال سنگ روی سنگ بند نخواهد شد.

ما هم به بحران دامن زده ایم او با بیان اینکه سازمان ملل خود باید وارد عمل شود، به سیاست‌های آبی در کشور نیز انتقاد می‌کند و می‌گوید: متاسفانه ما در برابر این بیانات سکوت کردیم و اجازه دادیم که این مسئله تقویت شود. خودما نیز با سیاست مهار آبهای مرزی به این بحران کمک می‌کنیم. یادمان باشد که 12 میلیارد متر معکب آب از مرزهای ایران خارج می‌شود اما باید به خاطر داشته باشیم که 13میلیارد متر مکعب آب نیز از کشورهای دیگر وارد مرزهای ایران می شود و اگر ما آب‌های مرزی خود را مهار کنیم، همسایگان ما نیز این کار را خواهند کرد و در نهایت همه متضرر خواهیم بود. حتی اگر ضرر نکنیم اخلاق محیط زیستی نباید به ما اجازه دهد که دست به چنین کاری بزنیم.

شکایت وزارت خارجه ایران در دادگاه لاهه

کنوانسیون‌های بین الملی مثل اجلاس پاریس، تعهدات تغییرات اقلیمی، کنوانسیون مبارزه با بیابان زایی، کنوانسیون تالاب‌ها، کنوانسیون مونترال از جمله مراجعی هستند که در صورتی که راه حل‌های اولیه به نتیجه نرسد معترضان به این سد غول آسا به آن پناه‌ خواهند برد. محمد درویش در این باره می‌گوید: این کنوانسیون‌های بین الملی تعهداتی را متوجه کشورهای منطقه آسیای جنوب غربی از جمله ترکیه، سوریه، ایران، عربستان کرده است. تعهداتی که این کشورها را ملزم کرده تا چیدمان توسعه را به نحوی طراحی کنند که منجر به تخریب غیر قابل جبران منطقه نشود.

به گفته او، وزارت خارجه ایران می‌تواند این تعهدات را از طریق سازمان بین الملل و دادگاه لاهه رسیدگی کند. همان طور که دادگاه لاهه وارد ماجرای تراریخته‌ها شد و راسا جنایاتی که مونسانتو انجام داده بود را به عنوان جنایات جنگی علیه بشریت شناخت. این اولین باری بود که یک موضوع محیط زیستی در این سطح وارد دادگاه لاهه شد. دادگاه لاهه این بار نیز می‌تواند به موضوع ساخت سد ایلیسو رسیدگی کند.

گرچه ساخت سد ایلیسو از سال 2006 شروع شده و قرار بر این بود تا سال 2016 افتتاح شود اما اتمام این پروژه به خاطر مشکلات امنیتی که در منطقه حصن کیفا و خروج شرکای غربی ترکیه از جمله آلمان، سوئیس و اتریش به دلیل اعتراض طرفداران محیط زیست از این پروژه به تعویق افتاده است. گرچه مقامات ترکیه اعلام کرده اند که این پروژه با سه سال تاخیر بالاخره در هر شرایطی تا سال 2019 به پایان خواهد رسید اما به گفته محمد درویش سیاست ایران بر این است که دولت ترکیه را از ساخت این سد منصرف شود و آن را وادار کند که بخشی از حق آبه ای که به اسارت گرفته را به عراق بازگرداند.

 

منبع: روزنامه ابتکار، ۱۳۹۵/۸/۱۰

 

 

 

جغرافیای تاریخی آذربایجان

جغرافیای تاریخی آذربایجان

سرزمین آذربایجان در طول تاریخ هزاران ساله و پر فراز و نشیب خود با نامهای مختلفی در تاریخ ثبت شده است. و این اسامی معمولا از اسامی اقوامی گرفته شده بود که در آن سرزمین زیسته و دولتهای مقتدری را در آنجا بوجود آورده بودند.

اسامی که با استناد به اسناد تاریخی میشود به آن اشاره کرد،از جمله عبارتند از: سرزمین قوتتی ها، هوری ها، سایبیرها، آزها، ماننا، ماد، آلبان ، آذربایگان وآذربایجان.

اسم امروزی آذربایجان معرب آذربایگان میباشد که تخمینأ از اواخر قرن سوم قبل از میلاد تا زمان اشغال آنجا توسط اعراب بدان نام خوانده میشد.
آذربایگان یک کلمه کاملا ترکی بوده و در اصل متشکل ازاجزای : "آز+ار+بای+گان یا قان معرب شده یعنی جان" میباشد.

ـ "آز یا آس" نام قومی از ترکان قدیم ساکن در آذربایجان بوده ."

-ار" دارای منشاء ترکی بوده و به معنی جوانمرد قهرمان دلاور میباشد. این واژه به صورت پسوند به واژه های دیگر چسبیده و نام قبایل را بوجود میآورد(خزار یا خزرـ قاجار یا قجر و...) آزر یا آذر به معنی قوم و قبیله ای که بعدها با تغییرهای مختصری به "هازرـخازرـخزر"تبدیل شده است.
- "بای" یا"بَی" یا "بیکـ ـ بیگ" به معنی غنی ، حاکم، رئیس،خان و...  میباشد.
- "گان" در زبان ترکی با قبول تغییرات آوایی به "قان" (و در زبان عرب به جان) مبدل شده و پسوند مکان میباشد.
حدود و مرزهای جغرافیایی سرزمین آذربایجان از دیرباز طبق اسناد باقی مانده آشوری،ایلامی،بابلی و...کاملا قابل اثبات است. طبق این اسناد حدود این سرزمین از جنوب کوههای قفقاز تا سرزمین کاسسی ها(کرمانشاه و لرستان امروزی) بوده است. یعنی در داخل ایران امروزی علاوه بر مناطق ترکنشین کنونی( استانهای آذربایجان شرقی و غربی ،اردبیل،زنجان،قزوین، همدان،قسمتهایی از استانهای مرکزی و گیلان و..) کل استان کردستان و قسمتهای اعظمی از استانهای کرمانشاه و لرستان نیز جزو آذربایجان بوده است.

م.دیاکونوف در کتاب "تاریخ ماد" نتیجه گیری میکند که سرزمین تحت حاکمیت آتروپات زمان حمله اسکندر کبیر درست منطبق با مرزهای دولت ماننا بود و این سرزمین بعدها آذربایگان نامیده شد.

در دوران اشغال آذربایجان توسط خلفای اموی و عباسی نیز جغرافیای ارضی آذربایجان بدون تغییر و از همدان تا دربند باقی مانده بود و تحت نام "مملکت آذربایجان" تحت فرمانروایی یک حاکم عرب اداره میشد.

در مورد محدوده‌ی جغرافیایی آذربایجان در دوره اسلامی، مدارک زیادی از جغرافی‌نگاران و مورخان وجود دارد . همه این نوشته‌ها و نظرات که از دانشمندان و جهانگردان و جغرافی ‌نگاران به نام ارائه گردیده، آذربایجان را تقریباً سرزمینی دانسته‌اند که از شمال به دربند و از جنوب به همدان و از غرب و شمال غربی به امپراتوری عثمانی و از شرق به استان گیلان محدود بوده است که تقریباً شامل استان های کنونی آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، زنجان، قزوین، همدان و قسمتی از استانهای مرکزی، کردستان، گیلان و کرمانشاه است.

بلعمی از وزرای عهد سامانی که کتاب تاریخ طبری را ترجمه و تخلیص کرده است، در مورد حدود آذربایجان چنین می‌نویسد: «اول حد از همدان گیرند تا به ابهر و زنگان بیرون شوند و آخرش به دربند خزران و بدین میانه، هر چه شهرها است همه را آذربایگان خوانند ... راه‌ها به آخر آذربایگان که از آن جمله بلاد خزران شوند، گروهی بر خشک و گروهی از دریا، که از هر راهی دربند خوانند و به تازی باب گویند.»

مورخ و دانشمند شهیر محمود کاشغری در کتاب ارزشمند "دیوان لغات الترک" که در هزار سال پیش نوشته راجع به سرزمینهای ترکان، از جمله آذربایجان، معلومات زیادی را ارائه داده و مرزهای آذربایجان را از قم تا دربند ذکر کرده است.»
در دوران هزار ساله بعد ازاتمام حاکمیت اعراب ، آذربایجان بعنوان یک مملکت خودگردان و مستقل در ترکیب امپراتوری های ترک غزنوی، سلجوقی،اتابکان آذربایجان، ایلخانیان، قاراقویونلی و آغ قویونلی ها، صفویه، افشار و قاجار بود. آذربایجان در بخشهای طولانی از این دوران ،مثلا دوران ایلخانیان، قارا قویونلوها و آق قویونلوها، صفویان تا زمان شاه عباس کبیر و قاجار ، خود مرکز قدرت بود و بر سایر قسمتهای این امپراتوری ها حاکمیت داشت .

اسناد ذکر شده نشان میدهد که تا اواخر قرن 18 میلادی هیچ تغییر اساسی در مرزهای جغرافیایی و ائتنیکی آذربایجان بوجود نیامده بود ولی بعد از تقسیم شدن آذربایجان به دو قسمت شمالی(تحت حاکمیت شوروی) و قسمت جنوبی آذربایجان ایران در سال 1824 به مرور زمان تغییرات زیادی در این سرزمین باستانی به وقوع می پیوندد و دو بدنه از هم جدا شده آذربایجان سرنوشتشان جدا از هم شکل میگیرد و هر دو دچار بلایای غم انگیزی می شوند و تغییرات اتنیکی و مرزی را نیز متحمل میشوند.

آذربایجان شمالی:

بعد از اشغال شمال آذربایجان توسط روسها ، تزارهای روس برای رسیدن به آرزوی دیرینه خود مبنی بر ایجاد کشوری مسیحی ارمنی در قلب جهان ترک که پایگاهی برای روسیه در قفقاز باشد، شروع به تدارک و تهیه زمینه آن کردند. دولت تزاری روسیه ، در قرارداد ترکمنچای ماده ای را گنجانده بود که طبق آن دولت قاجار تعهد داده بود که اسباب مهاجرت ارمنی های ساکن ممالک محروسه به روسیه را با هزینه خود مهیا کند. و روسیه 40 هزار خانوار از این ارمنیهای مهاجر را در شهرها و دهات آذربایجان، خصوصا اطراف شهر کاملا ترکنشین ایروان سکونت داد. لازم به ذکر است که اولین خانوار ارمنی، که خانوار مهاجری از شهر مراغه بود، در همین زمان در خانکندی قاراباغ سکونت داده شد. بعدها ارمنی های فراری از عثمانی را نیز در قسمتهای غرب خاک آذربایجان شمالی مسکون کردند و بتدریج مقدمات تشکیل کشور ارمنی را شروع کردند. تا اینکه در سال 1918 ارمنستان در منطقه ای که هرگز ارمنی نشین نبود تشکیل شد و این در حالی بود که در آن زمان نیز بیش از 70% ساکنین پایتخت این کشور قلابی، ایروان، را ترکها تشکیل میدادند ولی به مرور زمان ده ها هزار نفر از آنها قتل عام شدند و بقیه را هم از آنجا فراری دادند. لازم به ذکر است که ارمنستان کنونی همیشه قطعه ای از خاک مقدس آذربایجان و ترکنشین بود . ارمنستان تاریخی که بمدت کوتاهی در اوایل سده اول میلاد مسیح وجود تاریخی داشت در غرب دریاچه وان قرار داشت نه در آذربایجان. ارمنی ها هم اول قصد داشتند با کمک غرب و روسیه در همان منطقه کشوری را برای خود درست کنند ولی با تمام تلاشها و جنایات بیحد و حسابشان در اوایل جنگ جهانی اول در آنجا از ترکان عثمانی شکست خوردند و به آذربایجان شمالی که تحت اشغال روسها بود فرار کردند و به تشویق و کمک روسها با ریختن خون صدها هزار آذربایجانی کشور قلابی ارمنستان کنونی را در خاکی که هرگز به آنها متعلق نبود ایجاد کردند.

درسال ۱۹۱۸ میلادی آذربایجان شمالی توسط ابولفضل ائلچی بی به مدت دوسال مستقل شده و در محافل بین المللی به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخته شده بود.
اراضی آذربایجان شمالی که در محافل بین المللی آن زمان به رسمیت شناخته شده بود، بیش از 135 هزار کیلومتر مربع بود، و بعد از اشغال دوباره توسط روسها ، دوباره با تهدید و زور توسط لنین و استالین تجزیه شده و به دیگران بخشیده شد، شهر دربند به روسیه ، بورجالی را به گرجستان و زنگه زور و گویچه ماهالی را به ارمنستان دادند بطوری که اراضی آذربایجان به 86600 کیلومتر مربع تقلیل یافت، که مساحت امروزه کشور آذربایجان شمالی را تشکیل میدهد. بعد از فروپاشی شوروی نیز روسهای جنایتگر دست از سر آذربایجان برنداشته اند و بیش از 20% خاک آذربایجان را به اشغال ارمنیهای داشناک و جنایتکار در آورده اند. 

 

 

 

                                                                                                                            مهدی بابائی

 12/08/1395ه-ش